DETROIT. Het afluisteren van Amerikaanse burgers zonder rechterlijke machtiging is in strijd met de Amerikaanse Grondwet en dient te worden beëindigd. Dit heeft een federale rechter in Detroit op 17 augustus bepaald. De rechtzaak was aangespannen door de American Civil Liberties Union (ACLU).
In het kader van het afluisterprogramma had de Amerikaanse regering de bevoegdheid om internationale telefoongesprekken van Amerikaanse burgers af te luisteren en e-mails te onderscheppen zonder machtiging van een rechter, indien dit afluisteren of onderscheppen nodig was om verdachten van Al Qaeda op te sporen. Dit programma was in december vorig jaar onthuld door de New York Times.
De ACLU betoogde voor de rechter dat het afluisterprogramma in strijd was met de vrijheid van meningsuiting en het recht op privacy. Ook zou het programma in strijd zijn met de grondwettelijk verankerde scheiding der machten. De Amerikaanse regering stelde dat het in het belang van de terrorismebestrijding nodig was om internationaal telefoonverkeer van Amerikaanse burgers te kunnen afluisteren en e-mails te kunnen lezen zonder machtiging van de rechter.
De federale rechter van het United States District Court in Detroit, Anna Diggs Taylor, oordeelde dat het afluisterprogramma in strijd was met de vrijheid van meningsuiting (Eerste Amendement van de Amerikaanse Grondwet) en met het recht op privacy (Vierde Amendement).
Voorts negeerde het afluisterprogramma naar het oordeel van de rechter de eisen van een wet op het elektronisch afluisteren, de Foreign Intelligence Surveillance Act, en kende het een bevoegdheid toe aan de president die geen basis in de Grondwet had. In dat kader overwoog de rechter: ‘There are no hereditary kings in America and no powers not created by the Constitution. So all “inherent powers” must derive from that Constitution.’ Naar het oordeel van de rechter was in dit geval niet aan die eis voldaan.
De Amerikaanse regering heeft bekend gemaakt in beroep te gaan tegen de uitspraak bij het U.S. Court of Appeals for the Sixth Circuit.