BRUSSEL. De Europese Toezichthouder voor Gegevensbescherming, Peter Hustinx, heeft op 19 april zijn jaarverslag 2005 gepubliceerd. De belangrijkste activiteiten van de toezichthouder waren vorig jaar op het terrein van vrijheid, justitie en terrorismebestrijding.
De Europese toezichthouder voor gegevensbescherming (verder: de Toezichthouder) heeft tot taak erop toe te zien dat de communautaire instellingen en organen bij het verwerken van persoonsgegevens de fundamentele rechten en vrijheden van burgers – in het bijzonder hun privacy – respecteren. In dat kader verricht de Toezichthouder activiteiten op het gebied van toezicht, consultatie en samenwerking.
Hustinx stelt in zijn jaarverslag dat zijn consulterende activiteiten in 2005 vrijwel exclusief waren gericht op het terrein van vrijheid en veiligheid. De achtergrond hiervan is de toenemende behoefte aan grensoverschrijdende uitwisselingen van informatie voor doeleinden van bestrijding van terrorisme en andere ernstige misdrijven.
In 2005 heeft de Toezichthouder zes formele adviezen uitgebracht. Deze adviezen geven een goede indruk van de onderwerpen op de beleidsagenda van de Commissie, het Parlement en de Raad die met gegevensbescherming te maken hebben, zo stelt Hustinx in zijn verslag. De drie belangrijkste onderwerpen waren:
- de uitwisseling van persoonsgegevens in het kader van de “derde pijler” van de EU (politiële en justitiële samenwerking in strafzaken);
- de ontwikkeling van grootschalige informatiesystemen, zoals het visuminformatiesysteem (VIS) en het Schengen-informatiesysteem van de tweede generatie (SIS II); en
- het bijzonder controversiële onderwerp van de verplichte bewaring van gegevens over elektronische communicatie met het oog op inzage van deze gegevens door wetshandhavingsautoriteiten.
De Toezichthouder heeft in 2005 voor het eerst gebruik gemaakt van de mogelijkheid om te interveniëren voor het Hof van Justitie in zaken waarin belangrijke vraagstukken met betrekking tot gegevensbescherming aan de orde worden gesteld. De betreffende zaken hadden betrekking op de overdracht van passagiersgegevens op vluchten naar de Verenigde Staten. De toezichthouder heeft in deze zaken geïntervenieerd ter ondersteuning van de conclusies van het Parlement, dat heeft verzocht de desbetreffende besluiten van de Commissie en de Raad te doen vernietigen. De Toezichthouder geeft in zijn verslag aan te overwegen om in het komende jaar opnieuw te interveniëren in zaken voor het Hof van Justitie of het Hof van Eerste Aanleg in zaken die van belang zijn voor de interpretatie van beginselen van gegevensbescherming.
In overeenstemming met zijn eerdere beleidsdocument heeft de Toezichthouder in 2005 de eis van proportionaliteit gehanteerd als een van de leidende beginselen in zijn adviezen over voorstellen voor regelgeving. Dit beginsel houdt in dat het verwerken van persoonsgegevens slechts is toegestaan indien en voor zo ver dit noodzakelijk is, en onder voorwaarde dat er geen andere, minder ingrijpende middelen zijn die even effectief zijn. Hustinx geeft aan in dit kader waar mogelijk een proactieve benadering te hebben gekozen door alternatieve oplossingen voor te stellen die tegemoet komen aan de eisen van wetshandhaving, terwijl zij het fundamentele recht van bescherming van persoonsgegevens beter beschermen.
