In een op 19 september verzonden brief aan de regering stelt het NJCM dat een nationale mensenrechtencommissie een belangrijke bijdrage kan leveren aan de bescherming van mensenrechten in Nederland. De brief is mede ondertekend door 23 mensenrechtenorganisaties, hoogleraren en rechters.

De op te richten mensenrechtencommissie zou volgens het NJCM meerdere functies kunnen vervullen. In de eerste plaats zou de commissie de regering kunnen adviseren over wetsvoorstellen en beleidsplannen waarbij mensenrechten in het geding zijn. Ten tweede zou zij kunnen fungeren als nationaal kenniscentrum voor elke burger in Nederland die vragen heeft over mensenrechten en de toepassing ervan in praktijksituaties. Verder zou de commissie een onafhankelijk ‘aanspreekpunt’ kunnen zijn voor internationale organisaties zoals de Verenigde Naties en de Raad van Europa.

Al in 2001 heeft de regering aangegeven een meerwaarde te zien in de instelling van een nationale mensenrechtencommissie. Tijdens de begrotingsbehandeling in dat jaar heeft de regering, in reactie op een motie van de Tweede Kamer, toegezegd dat zij een voorontwerp van wet zou opstellen waarin de instelling van een nationale mensenrechtencommissie zou worden geregeld. Dit voorontwerp van wet zou in het voorjaar van 2002 kunnen worden gepubliceerd, aldus de toenmalige minister van Justitie. Tot op heden is echter nog geen wetsontwerp openbaar gemaakt.

Het NJCM wijst er in zijn brief aan de regering op dat zowel de Verenigde Naties als de Raad van Europa meermalen hebben opgeroepen tot de instelling van onafhankelijke mensenrechtencommissies in de lidstaten. Uit een in 2002 gepubliceerd rapport van de Raad van Europa blijkt dat veel Europese landen, waaronder Duitsland en Frankrijk, reeds gehoor hebben gegeven aan die oproepen.

De volledige tekst van de brief van het NJCM aan de regering is (in Word-format) beschikbaar op deze site, onder de rubriek Brieven & Commentaren, subrubriek Brieven.