Rechtsbescherming opsluiting minderjarigen in strijd met mensenrechten

STRAATSBURG. De rechtsmiddelen waarmee een minderjarige op kan komen tegen onrechtmatige opsluiting in de gesloten jeugdzorg werken te traag en zijn ineffectief. Hierdoor heeft Nederland artikel 5 lid 4 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM) geschonden. Dit oordeelde het Europese Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) op 7 juni 2011.

De Hoge Raad had er tien maanden over gedaan om een beslissing te geven op het beroep in cassatie van de veertienjarige klager tegen opsluiting in de gesloten jeugdzorg. ‘Veel te lang’, oordeelde de Europese rechter.

De Europese rechter was ook niet te spreken over de niet-ontvankelijkverklaring door de Hoge Raad van klagers beroep. De Hoge Raad redeneerde dat, omdat de machtiging toch al verlopen was, klager geen belang meer had. ‘Niet goed genoeg’, oordeelt het Europese hof. Hierdoor werd het rechtsmiddel tegen onrechtmatige opsluiting van elke effectiviteit ontdaan. Klager had bijvoorbeeld schadevergoeding kunnen vragen, als de Hoge Raad een beslissing over de rechtmatigheid van de vrijheidsbeneming had genomen. Een persoon die onrechtmatig is opgesloten heeft op grond van artikel 5 lid 5 EVRM recht op schadevergoeding. Klager zat tot zijn achttiende verjaardag in de gesloten jeugdzorg.

Zie hieronder een link naar de integrale tekst van de uitspraak bij S.T.S. t. Nederland.

Sinds 2009 werkt de NJCM-werkgroep jeugdrecht en gezondheidsrecht aan de opsluiting van jeugdigen en de rechten van de mens. In februari van dat jaar organiseerde de werkgroep een studieavond over de rechtmatigheid van de opsluiting van jeugdigen. Een jaar later werd een studieavond besteed aan de (rechts)positie van jeugdigen in gesloten jeugdzorg instellingen en justitiële jeugdinrichtingen.

In november 2011 zal het NJCM een boek publiceren over de opsluiting van minderjarigen en de mensenrechten. Deskundigen schrijven over opsluiting van jeugdigen op grond van strafrechtelijke of civielrechtelijke titel en minderjarigen die in instellingen voor de geestelijke gezondheidszorg worden opgesloten. Welke rechten hebben deze jeugdigen? Hoe ervaren jongeren de behandeling? Welk gedrag geeft aanleiding tot opsluiting? Welke behandeling krijgen ze en is deze effectief? Uitgever is de Stichting NJCM-Boekerij. Tegelijkertijd met de presentatie van het boek zal de werkgroep een studieavond verzorgen over de behandeling die jeugdigen ontvangen in de gesloten instellingen. Voor de publicatie van het boek en de studieavond heeft de Stichting Kinderpostzegels een subsidie verstrekt.