DEN HAAG. De versnelde asielprocedure, de zogeheten AC-procedure, brengt ernstige risico’s met zich mee ten aanzien van de zorgvuldigheid. Dit concludeert de Adviescommissie voor Vreemdelingenzaken (ACVZ) in een gisteren verschenen advies aan de minister voor Vreemdelingenzaken en Integratie. De commissie beveelt aan dat de AC-procedure op korte termijn wordt aangepast.
De ACVZ heeft in haar advies zowel de ‘normale’ asielprocedure als de (versnelde) AC-procedure onderzocht. Naar haar oordeel is de ‘normale procedure’ voldoende zorgvuldig maar verloopt deze in veel gevallen te traag. De AC-procedure daarentegen, waarbij de behandelingstijd van de asielaanvraag tot en met de beschikking grofweg vijf werkdagen duurt, is weliswaar snel, maar brengt volgens de ACVZ ernstige risico’s met zich mee voor de zorgvuldigheid. Zo is de voorbereidingstijd die aan de rechtshulpverlening wordt gegund naar het oordeel van de ACVZ veel te kort. Ook bestaat door de vaak zeer korte tijdspanne tussen aanmelding, persoonscontrole, eerste en nader gehoor een ernstig risico dat de asielzoeker onvoldoende is voorbereid op een situatie waarin hij zijn gehele verhaal naar voren moet brengen. De ACVZ benadrukt in haar advies dat een onjuiste afwijzende beslissing dramatische gevolgen kan hebben, omdat de ten onrechte afgewezen vluchteling kan worden teruggestuurd naar een situatie waarin hij vervolging, onmenselijke behandeling of zelfs de dood moet vrezen. Zij acht het wenselijk en mogelijk dat de AC-procedure op korte termijn wordt aangepast en doet daartoe in haar advies een aantal voorstellen. De ACVZ is een bij wet ingesteld onafhankelijk adviesorgaan. Het heeft tot taak de Minister van Justitie en het Parlement gevraagd en ongevraagd te adviseren over het vreemdelingenrecht en het beleid terzake, alsmede over een beperkt aantal individuele zaken.
Het NJCM uitte in november 2003 haar bezorgdheid over de AC-procedure in haar commentaar ‘De AC-procedure, de Achilleshiel van het Asielbeleid.’ Daarbij gaf het NJCM onder meer de volgende aanbevelingen:
- Gebruik de AC-procedure alleen voor het afwijzen van evident ongegronde of frauduleuze aanvragen;
- Bied meer tijd, rust en ruimte voor de gehoren van de asielzoekers;
- Stel medisch personeel in de aanmeldcentra aan, dat gespecialiseerd is in het herkennen van trauma’s en het doen van onderzoek naar martelingen;
- Beëindig het afwijzen van alleenstaande minderjarige asielzoekers in de AC-procedure;
- Neem een bepaling op in de Vreemdelingenwet inhoudend dat rechtbanken in beroep een volle toetsing zullen toepassen voor wat betreft de feiten en de geloofwaardigheid van het asielrelaas;
- Verleen opvang aan asielzoekers die in de AC-procedure zijn afgewezen maar van wie nog een procedure bij de rechter loopt.
