Rule of Law consultatie

Sinds 2020 wordt er jaarlijks over iedere EU-lidstaat een Rule of Law rapport uitgebracht. Met deze rapporten wordt meer inzicht gegeven in het functioneren van de rechtsstaat binnen de EU-lidstaten en wordt zichtbaar wat er wel en niet goed gaat. Doel is om de rechtsstatelijkheid in de lidstaten te bevorderen en te voorkomen dat problemen ontstaan of verergeren. In de consultatiefase worden alle EU-lidstaten op gelijke voet behandeld en langs eenzelfde rechtsstatelijke meetlat gelegd. In de rapportage baseert de EC zich op verschillende bronnen om de rechtstatelijke ontwikkelingen per lidstaat te beoordelen. Dit doet de EC aan de hand van vier pijlers: 1) onafhankelijkheid van de rechterlijke macht, 2) inspanningen ter bestrijding van corruptie, 3) de persvrijheid en  4) ‘checks and balances’. Bij geconstateerde problemen worden lidstaten aangespoord om deze gericht aan te pakken.

De EC biedt overheden, het maatschappelijk middenveld en toezichthouders de gelegenheid om eerst een inbreng te doen en daarna in gesprek te gaan om punten verder toe te lichten. De EC gebruikt vervolgens alle ontvangen feedback bij het opstellen van haar rapport. Het NJCM heeft dit jaar samen met het Nederlands Helsinki Comité, Free Press Unlimited, Transparancy International Nederland en de Commissie Meijers een bijdrage geleverd. Dit rapport maakt deel uit van een breder controlemechanisme, dat een nieuwe kans biedt om de democratische rechtstaat in de EU te handhaven.

Raportage 2022

De gezamenlijke inbreng voor de aankomende Rule of Law rapportage gaat in op de nieuwe ontwikkelingen van afgelopen jaar. Met betrekking tot onafhankelijkheid van de rechterlijke macht wordt ten eerste ingegaan op de verschillende ontwikkelingen in de kindertoeslagaffaire en het niet voldoende betrekken van maatschappelijke organisaties bij het opstellen van wetgeving en beleid. Bij het onderdeel inspanningen ter bestrijding van corruptie wordt vervolgens ingegaan op zowel de algemene transparantie van openbare besluitvorming en regels, als op maatregelen ter voorkoming van belangenverstrengeling in de publieke sector. Ten aanzien van de persvrijheid wordt daarna stilgestaan bij onderwerpen zoals regelgeving en praktijken die de onafhankelijkheid en veiligheid van journalisten waarborgen. Tot slot wordt er bij het onderdeel checks en balances onder andere ingegaan op de tijdelijke wet voor COVID-19 maatregelen en het faciliterende kader voor het maatschappelijk middenveld.

Het NJCM is benieuwd naar de conclusies van het aankomende EC rapport en dankt haar partners voor de vruchtbare samenwerking!

Lees hier de voledige bijdrage.