Het NJCM heeft op 1 oktober in Leiden gesproken met de VN-rapporteur voor hedendaagse vormen van racisme, rassendiscriminatie, vreemdelingenhaat en aanverwante onverdraagzaamheid tijdens haar bezoek aan Nederland van 30 september tot en met 7 oktober 2019. Het doel van dit bezoek was het beoordelen van de inspanningen van het Koninkrijk der Nederlanden op het gebied van het bestrijden van racisme, discriminatie en intolerantie op zijn grondgebied.
Aan het einde van haar bezoek plaatste de rapporteur een persbericht waarin zij haar voorlopige bevindingen uiteenzet. Uit dit persbericht komt onder andere naar voren dat zij onder de indruk is van de formele inspanningen van het Koninkrijk om discriminatie tegen te gaan, maar dat er in realiteit een sterke ‘Nederlandse identiteit’ heerst die etnisch en religieus beperkt is. Met andere woorden: om in Nederland als ‘Nederlander’ te worden gezien, moet je wit en Westers zijn, concludeert de rapporteur. Hierdoor worden Nederlanders van bijvoorbeeld Afrikaanse of Aziatische afkomst en de Sinti of Roma niet behandeld als ‘Nederlanders’, ondanks dat zij al jaren in Nederland wonen of in Nederland geboren zijn. Dit staat volgens de rapporteur haaks op de formele inspanningen van Nederland en de pretentie een multicultureel land te zijn waar tolerantie en inclusie centraal staan.
De speciaal rapporteur deed in haar persbericht ook enkele preliminaire aanbevelingen, waarin zij onderschrijft dat educatie centraal staat bij het tegengaan van racisme en intolerantie. Er moet volgens haar meer aandacht worden besteed aan bepaalde onderwerpen in het onderwijs, zoals het Nederlandse slavernijverleden, maar ook bijvoorbeeld aan de geschiedenis van de Roma en de Sinti. Daarnaast dienen nationale autoriteiten in Nederland beter getraind te worden op het gebied van discriminatie en vooroordelen om etnisch profileren tegen te gaan. Onderwijs en voorlichting is daarvoor essentieel. De huidige volharding dat non-discriminatie en gelijkheid al inherent Nederlands zijn, lijkt echter een belemmering te vormen voor een investering in dit soort onderwijs, aldus de rapporteur.
Het definitieve en volledige rapport zal worden gepubliceerd in juli 2020. NGO’s en andere belanghebbenden kunnen tot 15 februari 2020 input aanleveren door een e-mail te sturen naar: racism@ohchr.org. De rapporteur hoopt met name op input van groepen die werken op het gebied van racisme, discriminatie en intolerantie op Bonaire, Sint Eustatius, Saba, Aruba, Curaçao en Sint Maarten.
