DEN HAAG. Het openbaar ministerie krijgt de bevoegdheid om straffen op te leggen. Dat staat in een wetsvoorstel van minister Donner, dat de regering op 6 februari heeft vastgesteld. Het wetsvoorstel verlaat het – nu geldende – uitgangspunt dat alleen de strafrechter een straf mag opleggen.
Het openbaar ministerie krijgt in het wetsvoorstel de bevoegdheid om zelfstandig een geldboete op te leggen, een ontzegging van de rijbevoegdheid van ten hoogste zes maanden of een taakstraf van maximaal 180 uur. De nieuwe bevoegdheid voor het OM omvat niet de bevoegdheid om vrijheidsbenemende straffen op te leggen: die bevoegdheid blijft voorbehouden aan de rechter.
Naar huidig recht doet de officier van justitie in bepaalde gevallen een transactievoorstel. Als de verdachte weigert de stransactiesom te betalen of niet reageert op het transactievoorstel, wordt de verdachte voor de rechter gedagvaard. Na veroordeling door de rechter volgt tenuitvoerlegging van de straf.
In het wetsvoorstel krijgt de officier van justitie een zelfstandige sanctiebevoegdheid: het opleggen van de ‘strafbeschikking’. Als de burger niet wil betalen moet hij zelf actie ondernemen en verzet aantekenen. Als de verdachte weigert te betalen en geen verzet aantekent, kan de officier van justitie het Centraal Justitieel Incasso Bureau met de tenuitvoerlegging van de sanctie belasten.
Ook de politietransactie wordt omgezet in een strafbeschikking. Opsporingsambtenaren krijgen in het wetsvoorstel de bevoegdheid een lage geldboete op te leggen, in gevallen waarin zij naar huidig recht een politietransactie aanbieden.
Het wetsvoorstel zal ter ter advisering worden voorgelegd aan de RvS en is nog niet openbaar.
