Eerste Kamer stelt wetgeving nationaal mensenrechteninstituut vast

DEN HAAG. Op 22 november jl. stemde de Eerste Kamer in met de wetgeving over de oprichting van het College voor de Rechten van de Mens (CRM); het langverwachte nationale mensenrechteninstituut dat zijn deuren opent in 2012. Kerntaak van het toekomstig College is het beschermen en bevorderen van mensenrechten in Nederland. Een combinatie van monitoring, onderzoek, advies en voorlichting moet dit realiseren. Daarbij zal het College alle taken van de Commissie Gelijke Behandeling (CGB) overnemen.

Laurien Koster, voorzitter van de CGB en het toekomstig College: ‘Dit is een prachtig resultaat. Wij zijn blij met het brede politieke draagvlak voor de komst van een onafhankelijk nationaal mensenrechteninstituut. Mensenrechten kennen en herkennen is belangrijk, zeker voor de overheid. Om mensenrechten onder de aandacht te brengen en vooral te houden is een cruciale rol weggelegd voor het College.’

Met de oprichting van het College voor de Rechten van de Mens wordt gehoor gegeven aan een oproep, die de Verenigde Naties reeds in 1993 deden aan alle Verdragsluitende Partijen, om op nationaal niveau een mensenrechteninstituut op te richten teneinde bij te dragen aan de promotie en naleving van deze rechten.

Het Nederlands Juristen Comité voor de Mensenrechten (NJCM) heeft lang gelobbyd voor een mensenrechteninstituut in Nederland. Friederycke Haijer, voorzitter van het NJCM, is zeer verheugd dat het instituut er nu eindelijk komt. ‘Het nieuwe mensenrechteninstituut kan op nationaal in internationaal niveau van toegevoegde waarde zijn voor de bescherming van mensenrechten in Nederland. Nationaal is vooral meer behoefte aan voorlichting over het belang van mensenrechten voor individuele burgers, maar ook voor de samenleving als geheel.’ Naast voorlichting van het grote publiek, zou het instituut ook de mensenrechtenkennis van beroepgroepen, volksvertegenwoordigers en de regering mogen opschroeven, aldus de NJCM-voorzitter. ‘Mensenrechteneducatie, een van de kerntaken van het College, is hiervoor een geschikt instrument.’

Voor de uitoefening van haar taken op internationaal niveau, hoopt Friederycke Haijer dat het College snel de begeerde A-status op basis van de zogenaamde ‘Paris Principles’ zal verkrijgen. ‘Deze status verleent nationale mensenrechteninstituten onder meer het recht om te spreken in de Mensenrechtenraad. Hiermee kunnen zij bijvoorbeeld hun schriftelijke inbreng voor de behandeling van landensessies over de naleving van mensenrechtenverdragen meer kracht bijzetten.’

Het informeren van internationale mensenrechtenwaakhonden (zoals de VN en de Raad van Europa) over concrete schendingen of onwenselijke trends op het gebied van mensenrechten is heel belangrijk, weet de NJCM-voorzitter uit eigen ervaring. Het NJCM schrijft en coördineert al jarenlang rapportages over de naleving van verdragen en over mensenrechtenontwikkelingen in Nederland. ‘Dit doen wij, omdat deze Europese en internationale organisaties verschillende bronnen nodig hebben om een zo waarheidsgetrouw mogelijk beeld te verkrijgen van de mensenrechtensituatie in een land om deze te kunnen beoordelen. Hierdoor kunnen zij staten aan hun mouw trekken wanneer deze de fundamentele rechten van hun burgers niet of niet naar behoren naleven.’

De Paris Principles bewaken de onafhankelijkheid en het mandaat van nationale mensenrechteninstituten. Er zijn wereldwijd reeds 70 nationale mensenrechteninstituten die voldoen aan de Paris Principles en daarmee de ‘A-status’ hebben verdiend. Meer informatie over nationale mensenrechteninstituten en de totstandkoming van het College voor de Rechten van de Mens vindt u via onderstaande links.