BRUSSEL. De Raad van Ministers van de Europese Unie heeft op 4 december besloten tot de oprichting van het EU-Grondrechtenagentschap. Het Agentschap wordt aangehaakt aan het European Monitorning Centre on Racism and Xenofobia (EUMC) in Wenen en zal ook het werk van deze organisatie voortzetten. Begin volgend jaar zal het Agentschap operationeel moeten zijn.
Het Agentschap gaat de Europese Unie en haar lidstaten adviseren bij de implementatie van mensenrechtenwetgeving. Daarnaast zal het Agentschap gegevens over mensenrechten in de Europese Unie verzamelen, analyseren en verspreiden. Jaarlijks komt er een rapport over de mensenrechtensituatie binnen de EU. Rapporten over individuele lidstaten zijn echter niet aan de orde. Het Agentschap zal niet het werk van de Raad van Europa dupliceren; de Raad van Europa ontwikkelt Europese mensenrechtenstandaarden en het Agentschap zal zich voornamelijk richten op standaarden in het Europees gemeenschapsrecht.
Het Agentschap zal nauw samenwerken met NGO’s, die het Agentschap van gegevens kunnen voorzien. Als link tussen de NGO’s en het Agentschap zal een speciaal orgaan opgezet worden, het Fundamental Rights Forum.
De Europese Commissie stelde al in 2005 de oprichting van een EU-Grondrechtenagentschap voor. Finland, de huidige EU-voorzitter, had de oprichting van dit Agentschap als één van zijn kerndoelen gesteld, aldus Leena Luhtanen, de voorzitter van de raad van Ministers:
‘We have succeeded in fulfilling the assignment given to us by the European Council. I believe the negotiations have resulted in an Agency that will improve the level of protection for fundamental rights in the European Union, adding significant value to the important work carried out by other institutions, such as the Council of Europe.’
Het EU-Grondrechtenagentschap is ook onderdeel van het Actieplan ter uitvoering van het Haags Programma, het meerjarenprogramma voor het EU-beleid gericht op het realiseren van vrijheid, veiligheid en rechtvaardigheid in de Unie, dat in december 2004 door de Europese Raad werd aangenomen.
Terwijl Nederland eerder aarzelingen had over de oprichting van het EU-Grondrechtenagentschap, schreef minister Bot op 1 december jl. in een brief aan de Tweede Kamer dat de aanvankelijke bezwaren grotendeels zijn weggenomen en dat het niet wenselijk is dat Nederland zich op dit onderwerp binnen de EU isoleert.
