Mensenrechtenverdediger Askarov blijft veroordeeld tot levenslang

Het NJCM en NHC roepen minister Koenders op om onmiddellijke vrijlating Askarov te bepleiten.

 

KIRGIZIE. De rechtbank van de Chui-regio in Kirgizië hield in een uitspraak van 24 januari 2017 de eerdere veroordeling van mensenrechtenverdediger en journalist Azimzhan Askarov tot een levenslange gevangenisstraf in stand. Van een eerlijk proces was ook in de herkansing geen spraken.

Dat blijkt onder meer uit de vele reacties van de Verenigde Naties en andere mensenrechten-waakhonden op de uitspraak. De reactie van de Hoge Commissaris voor de Rechten van de Mens van de VN is direct gericht aan de Kirgizische autoriteiten, die herhaaldelijk beloofden de internationale standaarden voor een eerlijk proces hoog te zullen houden. Deze uitspraak is volgens de VN echter illustratief voor de gebrekkige toestand van het rechtssysteem en de rechtshandhaving in het land.

De door het VN-Mensenrechtencomité bewezen geachte aantijgingen van foltering zijn niet onderzocht door de rechtbank. De rechtbank vertrouwde bovendien op dezelfde getuigenissen als enige bron van bewijs als in een eerder proces. En ook dit keer was er niet steeds een tolk aanwezig tijdens het proces, wat in het nadeel was van Askarov van wie Oezbeeks de moedertaal is.

De advocaten van Askarov hebben gezegd dat zij in beroep zullen gaan tegen de uitspraak. Askarov verklaarde onmiddellijk na de uitspraak dat hij in hongerstaking gaat.

Het Nederlandse Ministerie van Buitenlandse Zaken heeft zich de afgelopen jaren herhaaldelijk ingezet voor mensenrechtenverdediger Askarov. Het NJCM en het Nederlands Helsinki Comité vragen Minister Koenders om ook nu de roep van de VN en andere mensenrechtenorganisaties kracht bij te zetten door de onmiddellijke vrijlating van Askarov te bepleiten en deze procesgang te veroordelen in bilateraal, EU- en VN-verband.

De heropening van Askarov’s zaak begon op 4 oktober 2016 na een ferme oproep van het VN-Mensenrechtencomité om zijn onmiddellijke vrijlating, waarin  de detentie van Askarov als arbitrair en de omstandigheden ervan als onmenselijk werden bestempeld. Het Comité onderzocht de zaak na een klacht van Askarov tegen Kirgizië, die onder meer onderbouwd is met een rapport van een trial-monitoring mission van de International Commission of Jurists (ICJ) in december 2011. Het NJCM maakte onderdeel uit van deze missie, die de hoorzitting van het Hooggerechtshof waarnam. De ICJ vond overtuigend bewijs dat Askarov na zijn arrestatie en gedurende het proces en het hoger beroep werd onderworpen aan constante ernstige mishandeling. Tijdens het proces werden niet alleen de verdachten, maar ook de advocaten en potentiële getuigen voor de verdachten, voortdurend bedreigd. Het werd de advocaten onmogelijk gemaakt een verdediging te voeren. Basisgaranties zoals het waarborgen van veiligheid voor getuigen, rechters en advocaten ontbraken.

Askarov is een mensenrechtenverdediger die zich bezighield met het documenteren van politiegeweld en in gevangenissen in het zuiden van Kirgizië. Askarov zit sinds zijn veroordeling in 2011 een levenslange gevangenisstraf uit, omdat hij tijdens etnisch geweld tussen Kirgiziërs en Oezbeken in 2010 medeplichtig zou zijn geweest aan de moord op een politieman en aan opruiing. Hijzelf heeft altijd ontkend zelfs maar in de buurt te zijn geweest.

Bronnen

AKIpress, ‘Chui region court upholds life sentence for human rights defender Askarov’, 24 januari 2017.

Persbericht VN-Hoge Commissaris voor de Mensenrechten, ‘(2) Kyrgyzstan’, 24 januari 2017.

Oordeel VN-Mensenrechtencomité in de zaak Azimzhan Askarov, zaaknr. 2231/2012, 21 april 2016.

ICJ-persbericht over de Kirgizië-missie, ‘Kyrgyzstan: ill-treatment and unfair trial for Azimzhan Askarov’, ICJ website, 19 september 2012.

ICJ-rapport, ‘Report on the arrest, detention and trial of Azimzhan Askarov’, 19 september 2012.

Meer reacties op de uitspraak van 24 januari 2017

Europese Unie, ‘Statement by the Spokesperson on the new verdict in the case of Azimjan Askarov’, 24 januari 2017. 

Persbericht IPHR, ‘Kyrgyzstan: No justice for human rights defender Azimjan Askarov’, 24 januari 2017.

Persbericht Amnesty International, ‘Kyrgyzstan: Profound abuse of rights continues: Prisoner of conscience Azimjan Askarov remains behind bars’, 24 januari 2017.

Eerdere berichten van het NJCM over de Askarov-zaak

Persbericht NJCM, ‘Oordeel VN-Mensenrechtencomité in de zaak-Askarov’, 13 juni 2016.

Persbericht NJCM, ‘Kirgizische mensenrechtenverdediger Askarov: slachtoffer ernstige mishandeling en oneerlijk proces’, 20 september 2012.