Onderzoeksrapport: ‘Aanpak klimaatverandering cruciaal voor mensenrechten’

AMSTERDAM. Op maandag 7 december jl. zijn, op uitnodiging van de secretaris-generaal Ban Ki-moon, afgevaardigden van 192 landen neergestreken in Kopenhagen voor de VN-Klimaattop. Een deze week verschenen rapport van de organisatie Stand Up for Your Rights concludeert dat bindende afspraken over klimaatverandering cruciaal zijn voor de bescherming van mensenrechten.

Tot vrijdag 18 december aanstaande zullen de afgevaardigeden van de VN-lidstaten onderhandelen over een nieuw klimaatakkoord, een bindend klimaatverdrag dat het Kyoto-protocol uit 1997 moet opvolgen. Klimaatverandering staat bij de Verenigde Naties hoog op de agenda, omdat het mede wordt veroorzaakt door mensen (bijvoorbeeld door de uitstoot van broeikasgassen en ontbossing) en veel soorten vervuiling grensoverschrijdend zijn. Daardoor kan alleen een mondiale aanpak effectief zijn. Maar ook omdat miljoenen reeds de gevolgen van klimaatverandering ondervinden. Bijvoorbeeld door extreme droogte of juist neerslag, een stijgende zeespiegel of hevige tropische stormen. Naar verwachting zal het aantal slachtoffers van klimaatverandering de komende decennia toenemen. De armste mensen en landen, die het minst bijgedragen aan het probleem, lijden op dit moment het meest onder klimaatverandering.

‘Dit heeft onder meer als gevolg dat klimaatverandering in toenemende mate een gevaar zal worden voor de bescherming van mensenrechten in het algemeen en van specifiek erkende mensenrechten in het bijzonder, zoals het recht op leven, gezondheid, water, voedsel, onderdak etc. Ook de rechten van bepaalde groepen, met name vrouwen en kinderen in ontwikkelingslanden en inheemse volkeren, staan onder druk.’, zo concludeert de Nederlandse organisatie Stand Up For Your Rights (SUFYR) in haar deze week verschenen rapport: ‘The Human Side of Climate Change: Human Rights Violations and Climate Refugees’.

In zijn voorwoord bij het genoemde rapport richt Prof. Cees Flinterman zich tot de besluitnemers op de Klimaattop:
‘We are facing an exceptional global challenge. A common challenge, in which all countries need to cooperate and all humanity should unite and take responsibility. Responsibility for historic emissions, for human rights, for climate induced migration and thus for the adoption of binding agreements on safe greenhouse gas emissions levels. Humanity deserves and needs a just, clear, global and binding agreement coming out of or following very soon on the Copenhagen UN Climate Change Conference.’

Het aantal mensen dat als gevolg van klimaatverandering gedwongen wordt hun land of regio te ontvluchten, zal – zo stellen de onderzoekers van SUFYR – groeien van enkele tientallen miljoenen nu, naar honderden miljoenen in de komende decennia. Deze groeiende groep ‘klimaatvluchtelingen’ heeft geen vluchtelingenstatus onder het internationaal recht en kan dus geen aanspraak maken op de rechten die officiële vluchtelingen hebben.

Het onderzoeksrapport laat, onder verwijzing naar internationale onderzoeken, ook zien dat klimaatverandering in toenemende mate een veiligheidsissue zal worden en een bedreiging zal gaan vormen voor stabiliteit en vrede.

‘Uit VN onderzoek is gebleken dat alle staten, individueel en samen, adequaat moeten regeren op klimaatverandering om aan hun internationale mensenrechten verplichtingen te voldoen. Bovendien moeten de rechten van klimaatvluchtelingen op de kortst mogelijke termijn effectief worden vastgelegd en beschermd’, aldus Stand Up For Your Rights voorzitter Jan van de Venis. ‘Sterke, bindende afspraken op het gebied van klimaatverandering zijn cruciaal voor de bescherming van mensenrechten. Klimaatverandering vereist een onmiddellijke aanpak door alle landen. De mensheid verdient een rechtvaardige, duidelijke, mondiale en bindende overeenkomst vanuit de klimaattop in Kopenhagen.’

Volg de ontwikkelingen op de VN-Klimaattop op Verenigde Naties Klimaattop 2009.