DEN HAAG. Op dinsdag 19 april jl. is het wetsvoorstel tot oprichting van het College voor de Rechten van de Mens met een grote meerderheid aangenomen in de Tweede Kamer. Het College moet een onafhankelijk instituut worden dat toeziet op de naleving van mensenrechten in Nederland. Het wetsvoorstel gaat nu ter behandeling naar de Eerste Kamer. De bedoeling is dat het College begin 2012 zijn deuren kan openen.
De Kamer verwacht dat het College een centraal aanspreekpunt wordt voor mensenrechtenkwesties en dat het op dit gebied – op verzoek en eigen initiatief – onderzoeken, rapportages en adviezen zal leveren. Zo zal het College jaarlijks rapporteren over de mensenrechtensituatie in Nederland aan het kabinet en de Tweede Kamer.
Met de oprichting van het College voor de Rechten van de Mens voldoet Nederland aan een internationale verplichting, die voortvloeit uit de Paris Principles van de Verenigde Naties (1995). Wanneer het Nederlandse mensenrechteninstituut op basis van deze principes de A-status verkrijgt, zal het stem- en spreekrecht hebben in verschillende internationale en Europese fora waar Nationale Instituten voor de Rechten van de Mens zijn verenigd, en in de sessies van de Verdragscomités en de Universal Periodic Review, het zogenaamde Mensenrechtenexamen waarbij staten elkaar beoordelen op de naleving van mensenrechten.
Het NJCM was één van de eerste pleitbezorgers voor een nationaal mensenrechteninstituut in Nederland. De afgelopen jaren vertegenwoordigde de Commissie Gelijke Behandeling (CGB) Nederland in de fora van mensenrechteninstituten. Het mandaat van de CGB behelst echter niet alle mensenrechten, en had mede daardoor geen A-, maar B-status waardoor het geen volwaardige gesprekspartner kon zijn in die fora. De CGB treedt in de voorbereiding van de komst van het College op als kwartiermaker. Laurien Koster, voorzitter van de CGB: ‘Het College zal in de samenleving de rol van waakhond vervullen, met bijzondere aandacht voor de naleving van mensenrechten in de dagelijkse praktijk. Dat kan door gericht onderzoek te verrichten en niet enkel de papieren werkelijkheid in ogenschouw te nemen.’
Een andere belangrijke reden voor de oprichting van het College is dat er weinig organisaties zijn die zich bezighouden met de bescherming en bevordering van mensenrechten in Nederland. Veel Nederlandse mensenrechtenorganisaties richten zich op de bevordering van mensenrechten in Afrika, Azië, Zuid-Amerika en het Midden-Oosten.
Het NJCM is verheugd dat met de aanname van het wetsvoorstel in de Tweede Kamer een grote stap is genomen in de richting naar een nationaal mensenrechteninstituut en kijkt uit naar de oprichting.
