Nederland heeft eindelijk een Kinderombudsman

DEN HAAG. Op 1 april jl. kreeg Nederland eindelijk zijn langverwachte Kinderombudsman. De Tweede Kamer koos de heer Marc Dullaert om deze rol als eerste op zich te nemen. De Kinderombudsman heeft als kerntaak te bevorderen dat de rechten van jeugdigen, opgenomen in het Internationaal Verdrag inzake de Rechten van het Kind (IVRK/Kinderrechtenverdrag), worden geëerbiedigd door bestuursorganen en privaatrechtelijke organisaties.

Nederland ratificeerde het Kinderrechtenverdrag in 1995. Sindsdien spraken het maatschappelijk middenveld – verenigd in (o.m.) het Kinderrechtencollectief – en het VN-Kinderrechtencomité de Nederlandse regering herhaaldelijk aan op het ontbreken van een ombudsman voor kinderen en jongeren om hun specifieke rechten te beschermen en bevorderen. Ook zou met de instelling van een Kinderombudsman gehoor worden gegeven aan de dringende vraag uit de praktijk naar een landelijk functionerende instantie, die op afstand en op onafhankelijke wijze de positie van kinderen aan de orde stelt. Wereldwijd zijn er meer dan 40 landen die een Kinderombudsman hebben. In Europa zijn er 33 Kinderombudsman-instituten in 26 landen.

Om zijn komst te vieren en de kersverse Kinderombudsman snel op weg te helpen, had het Kinderrechtencollectief een bibliotheek met allerlei onderzoeksmateriaal samengesteld en een groep kinderen en jongeren uit Leiden uitgenodigd om de publicaties te overhandigen aan de Kinderombudsman op zijn eerste werkdag. Onderdeel van dit ‘huiswerk’ is de publicatie ‘Inspiratie voor mensenrechteneducatie. Democratisch burgerschap en mensenrechten in het (burgerschaps)onderwijs’, van het NJCM en het Platform Mensenrechteneducatie.
De Tweede Kamer benoemt de Kinderombudsman als substituut-ombudsman bij de Nationale ombudsman. De Kinderombudsman is daarmee onderdeel van een in de Grondwet gewaarborgd hoog college van staat.

De Kinderombudsman adviseert, gevraagd en ongevraagd, de regering en het parlement over wet- en regelgeving die de rechten van jeugdigen raken. Hij gaat uit van de eigen kracht van kinderen en jongeren zodat zij zelf besef krijgen van hun rechten en daarvoor kunnen opkomen. Daarom zal de Kinderombudsman veel aandacht besteden aan onderwijs en voorlichting over de rechten van kinderen.

De Kinderombudsman heeft ook de bevoegdheid om klachten van kinderen te behandelen. Een verschil met het klachtenrecht bij de Nationale ombudsman is dat jongeren bij de Kinderombudsman niet alleen mogen klagen over de overheid, maar ook over andere organisaties met een taak op jeugdgebied, zoals scholen, kinderopvang, jeugdzorg en ziekenhuizen. Daarnaast kan de Kinderombudsman onderzoek doen naar mogelijke schendingen van kinderrechten in Nederland.